THAM LUẬN "VAI TRÒ CỦA GVCN TRONG CÔNG TÁC GIÁO DỤC NHÂN CÁCH VÀ HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH" TẠI HỘI NGHỊ CB,VC,NLĐ TRƯỜNG THPT VĂN GIANG NĂM HỌC 2024-2025
Tham luận “Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục nhân cách và hướng nghiệp cho học sinh” tại Hội nghị CB,VC&NLĐ trường THPT Văn Giang năm học 2024-2025
Kính thưa các vị đại biểu, khách quý!
Thưa toàn thể hội nghị!
Lời đầu tiên cho phép tôi được kính chúc các quý vị đại biểu, khách quý, cùng các thầy cô giáo mạnh khoẻ hạnh phúc. Chúc Hội nghị Cán bộ - công chức - viên chức của trường chúng ta thành công tốt đẹp.
Kính thưa các vị đại biểu, kính thưa các thầy cô giáo!
Là một giáo viên tôi quan niệm bên cạnh việc truyền đạt tri thức cho học sinh thì việc giáo dục nhân cách cho học sinh cũng vô cùng quan trọng. Như chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”. Nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục toàn diện học sinh, BGH trường THPT Văn Giang luôn đề cao vai trò của giáo viên làm chủ nhiệm - Người luôn đồng hành cùng sự thay đổi và tiến bộ của học sinh. Bản thân tôi với 18 năm tuổi nghề, 12 năm làm công tác chủ nhiệm, tôi nhận thấy rằng làm công tác CN thực sự rất vất vả nhưng mang lại không ít niềm vui và hạnh phúc cho chúng tôi. Chính vì vậy, tôi luôn cố gắng để trở thành 1 gvcn được học trò và phụ huynh tin yêu. Trong hội nghị hôm nay, tôi xin trình bày tham luận “Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục nhân cách và hướng nghiệp cho học sinh”. Sau đây, tôi xin phép chia sẻ một vài kinh nghiệm của bản thân trong công tác chủ nhiệm
Thứ nhất là: Giáo viên chủ nhiệm phải có năng lực quản lí, sắp xếp và tổ chức lớp học
GVCN phải có đủ hiểu biết và các kỹ năng để điều tra khảo sát, xây dựng kế hoạch lớp chủ nhiệm, tổ chức thực hiện kế hoạch, kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục đến từng học sinh. Ngoài việc thực hiện các chỉ đạo của ngành, của nhà trường thì GVCN cần phải biết xây dựng các hoạt động độc lập riêng, mang tính đặc thù của lớp mình. GVCN cũng cần phải có tầm nhìn, phát hiện và giải quyết sớm các vấn đề nảy sinh ở lớp mình chủ nhiệm. Khi triển khai một hoạt động giáo dục mới cần phải có kỹ năng “truyền lửa” làm cho mỗi HS tích cực, nhiệt huyết tham gia các hoạt động đó. Giáo viên chủ nhiệm cũng phải là người “Cầm cân, nẩy mực” để xử lý mọi tình huống xảy ra trong lớp. Vì thế rất cần giáo viên chủ nhiệm phải công tâm, nhiệt tình, trách nhiệm, tâm lí yêu thương học sinh.
Thứ hai là: GVCN phải gần gũi, thấu hiểu, quan tâm, nắm được hoàn cảnh của từng HS trong lớp.
Đầu năm, khi nhận lớp, việc đầu tiên tôi làm là nắm bắt thông tin cá nhân của học sinh, cho các em điền phiếu thông tin về bản thân và gia đình, biết được hoàn cảnh của từng học sinh trong lớp, những thuận lợi và khó khăn, hiểu được tâm tư tình cảm, sở thích, nguyện vọng của các em, đặc biệt quan tâm đến học sinh có hoàn cảnh đặc biệt, hs có vấn đề về tâm lý..... Những trường hợp này, tôi luôn gần gũi trò chuyện tiếp xúc với các em nhiều hơn, tạo cho các em sự thân thiết, tin tưởng để có thể dễ dàng bộc lộ tâm tư tình cảm, chia sẻ suy nghĩ, mong ước của bản thân. Qua đó, tôi sẽ hiểu các em hơn và kịp thời ngăn chặn những suy nghĩ nông cạn, sai lầm hay các hành vi tiêu cực… hướng các em nhận thức được giá trị bản thân, nâng cao lòng tự trọng và biết cố gắng để vượt qua những khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sống.
GVCN cũng luôn phải có lòng nhân ái, bao dung, yêu thương học sinh chân thành, tạo cho các em niềm vui khi đến trường. Bên cạnh đó cũng cần giáo dục học sinh biết quan tâm đến người khác bằng những việc làm cụ thể như: Tham gia các hoạt động từ thiện, kế hoạch nhỏ, giúp đỡ các bạn khó khăn trong lớp … Việc làm này tuy nhỏ nhưng có tác dụng làm cho học sinh tự động viên nhắc nhở nhau trong học tập và tinh thần đoàn kết tương thân tương ái.
Thứ ba là: Xây dựng lớp thành tập thể đoàn kết, thân ái, biết giúp đỡ tương trợ nhau, coi lớp học như ngôi nhà thứ 2 của mình.
Với mục đích hướng các em đến những suy nghĩ tích cực, chủ động tham gia vào các hoạt động chung của trường, của lớp, có nhiều ý tưởng sáng tạo…Cụ thể là:
- Hình thành và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lớp làm việc trung thực, có trách nhiệm và khoa học.
- Tổ chức các hoạt động tập thể mà các em chính là trung tâm của các hoạt động ấy.
- Phát động các phong trào thi đua theo tuần, theo tháng.
- Đề ra các tiêu chí thi đua khen thưởng. Phần thưởng không chỉ dành cho học sinh đạt thành thích cao mà dành cả cho các học sinh có nhiều tiến bộ. Từ đó thúc đẩy sự tự tin, tự giác của mỗi học sinh, xây dựng lớp ngày một tiến bộ và đoàn kết
Thứ tư là: GVCN trao niềm tin, truyền cảm hứng cho học trò, và là tấm gương sáng cho học sinh noi theo
Học sinh sẽ thay đổi tích cực khi nhận được năng lượng tích cực và niềm tin từ giáo viên, mà đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm. Tôi tạo cho mình phong cách lên lớp tự tin và chủ động, nghiêm túc nhưng gần gũi, nói mạch lạc nhưng truyền cảm.Thỉnh thoảng, lồng giáo dục kĩ năng sống trong quá trình dạy học, tạo niềm vui nho nhỏ và bất ngờ trong tiết dạy của mình, hay trong tiết sinh hoạt lớp. Luôn cho học sinh cơ hội được trình bày ý kiến trước vấn đề đặt ra trong các tiết học.
Giáo viên phải thực sự mẫu mực, phải là tấm gương sáng toàn vẹn từ nhận thức đến hành động thực tiễn, từ lời nói cử chỉ điệu bộ đến thái độ ứng xử hằng ngày - đây là cách giáo dục dùng nhân cách tác động đến nhân cách. Tôi luôn cố gắng tấm gương sáng cho học sinh noi theo, không ngừng học hỏi để tiến bộ hơn hoàn thiện hơn.
Vừa là giáo viên bộ môn, vừa là giáo viên chủ nhiệm, tôi nghĩ rằng việc trau dồi chuyên môn cũng rất quan trọng với giáo viên chủ nhiệm, vì nó góp phần tạo nên uy tín của giáo viên, cũng như tạo được niềm tin với phụ huynh, học sinh. Ngoài ra, GVCN đôi khi vừa phải là cha, là mẹ, là thầy, thậm chí là anh, là chị, là người bạn....Để có thể đồng cảm với học sinh. Dù ở vai trò nào, tôi cũng luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình... Hơn nữa, trong công tác chủ nhiệm đòi hỏi giáo viên phải thực sự tâm huyết, yêu nghề, yêu người. Bởi như chúng ta đã biết, các em học sinh bậc THPT ở độ tuổi “nổi loạn, khủng hoảng”, “ tuổi khó bảo” rất dễ tự ái, dễ chán nản trước những khó khăn trong cuộc sống. Ở tuổi này các em hành động theo cảm xúc nhất thời. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm cần nhẹ nhàng trò chuyện, chia sẻ. Khi học sinh mắc lỗi, cần tìm hiểu nguyên nhân để có cách giải quyết phù hợp. Có lỗi sai, nên tạo cho học sinh cơ hội sửa chữa chứ không nên liên tục điện thoại thông báo với phụ huynh ngay, vừa tránh gây áp lực cho học sinh, vừa tránh gây trạng thái nặng nề cho gia đình.
Để khích lệ các em, tôi luôn quan tâm, động viên khen thưởng các em đúng và kịp thời, xử phạt nghiêm minh. Tổ nào ý thức đoàn kết tự quản tốt, cá nhân nào gương mẫu, tiến bộ, thành tích tốt đều được tuyên dương, khen thưởng kịp thời trong mỗi tiết sinh hoạt vào cuối tuần. Dịp cuối tháng thì xếp loại thi đua và gửi kết quả rèn luyện của HS về cho gia đình.
Để làm được việc này, tôi đã tham mưu và phối hợp với BCH Hội cha mẹ học sinh để thống nhất về cách thực hiện cũng như kinh phí khen thưởng…..
Thứ năm là: GVCN là cầu nối phối hợp với giáo viên bộ môn, với Đoàn trường trong công tác giảng dạy và rèn luyện
Trong quá trình giảng dạy, bên cạnh sự quán xuyến, đôn đốc, theo dõi của GVCN, của Đoàn trường còn có một tập thể các thầy, cô giáo trực tiếp giảng dạy và truyền đạt kiến thức bộ môn. GVCN có thể trao đổi với giáo viên bộ môn, giáo viện phụ trách công tác Đoàn để nắm bắt thêm về tinh thần, thái độ học tập, ý thức tổ chức kỷ luật, học lực…của từng học sinh trong và ngoài lớp. Từ đó, tạo điều kiện cho giáo viên chủ nhiệm có sự nhìn nhận và đánh giá khách quan về chất lượng học tập, thái độ rèn luyện của từng học sinh trong lớp đồng thời có biện pháp động viên, nhắc nhở, giáo dục phù hợp đối với từng học sinh giúp các em học tập và rèn luyện nhân cách đạo đức tốt hơn.
Thứ sáu là: Giáo viên chủ nhiệm giữ liên lạc, trao đổi thường xuyên với phụ huynh của lớp.
Để làm tốt công tác chủ nhiệm, không thể không nói tới sự phối hợp chặt chẽ giữa GVCN và phụ huynh học sinh. Đây là mối quan hệ không thể thiếu được. Chính vì vậy, ngay từ khi nhận lớp tôi đã lập danh sách số điện thoại, các kênh liên lạc để kết nối với gia đình. Ngoài ra, GVCN cũng cần phải gặp gỡ trao đổi với cha mẹ học sinh những học sinh cá biệt để có phương án tối ưu trong giáo dục học sinh. Qua đó giúp cha mẹ học sinh biết được tình hình học tập những dấu hiệu sa sút của các em đồng thời giúp cha mẹ học sinh thấy được sự quan tâm của nhà trường đối với gia đình, đó là nền tảng để tạo niềm tin đối với phụ huynh trong việc giáo dục con cái họ. Mối quan hệ có tác động hai chiều này nhằm hạn chế mặc cảm, tự ti ở các em, giúp các em thoải mái khi tiếp xúc với GVCN.
Thứ bảy là: Tư vấn hướng nghiệp định hướng chọn ngành chọn nghề, chọn trường ĐH phù hợp cho các em, nhất là với học sinh lớp 12
Tôi cũng như bao gvcn lớp 12 khác ở trường, luôn tìm hiểu và cập nhật những hình thức xét tuyển vào đại học. Nghiên cứu thật kỹ, “tập huấn” lại cho PH vào các buổi họp phụ huynh ở lớp 12, hướng dẫn các em vào những tiết hoạt động trải nghiệm, giờ ra chơi, Nói đi nói lại nhiều lần. Căn cứ vào tình hình của lớp, tôi cho các em đăng ký các môn tốt nghiệp ngay từ đầu năm. Sau đó, tôi ngồi dò lại từng học sinh, thấy vấn đề bất hợp lý, tôi sẽ gọi riêng học trò đó ra tư vấn, phân tích cho hs đó hiểu nên chọn các môn thi tốt nghiệp nào là hợp lý, từ đó có kế hoạch học tập phù hợp
Năm học 2023-2024, tôi chủ nhiệm 12D khóa 56, lớp tôi có 4 học trò: Dũng, Trung, Hồng Ngọc, My, các em năng lực còn hạn chế ở môn tự nhiên. Nhưng có năng khiếu thể dục thể thao, mỹ thuật. Sau khi, nghe cô phân tích và định hướng, các em đã chuyển sang chọn TN bằng tổ hợp KHXH, nghe theo sự phân tích của cô giáo, các em sang học CĐ ở lớp 12P của đồng chí Thủy.Nhờ có sự quan tâm của gia đình, sự động viên của GVCN mà các em đã đỗ TN, và đỗ các trường đại học NV1
Đến giai đoạn cả lớp làm hồ sơ vào các trường ĐH, tôi hệ thống lại nguyện vọng của từng HS. Khi biết điểm thi theo khối mà các em đăng ký, tôi và các trò lại cùng nhau cân não để xem có phải đổi nguyện vọng hay không? Hỗ trợ, tư vấn cho các em lựa chọn ngành trước, sau đó mới lựa chọn trường ĐH căn cứ trên số điểm thực của các em. Sự nhiệt tình của GVCN cộng với sự tin tưởng của học trò, lớp 12D của tôi đỗ NV1 100% ngay đợt đầu tiên. Học sinh toại nguyện, GVCN vui, phụ huynh hạnh phúc, nhà trường tự hào về các em.
Kính thưa các vị đại biểu! Kính thưa các thầy cô
Trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm tôi đã rèn cho mình thói quen tốt. Đó là:
- Kiên nhẫn và kiên nhẫn.
- Nhiệt huyết và nhiệt huyết.
- Sáng tạo và sáng tạo
Những thói quen ấy giúp tôi tự tin hơn, quyết đoán hơn, nhưng cũng mềm dẻo hơn trong công tác chủ nhiệm. Theo tôi, giáo dục học sinh không chỉ bằng trách nhiệm mà còn cần phải có cả tình yêu thương chân thành.
Trên đây, là bản tham luận của tôi về một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các đồng chí để tôi hoàn thiện tốt hơn nữa trong công tác chủ nhiệm lớp. Cuối cùng, tôi xin kính chúc các vị đại biểu, các thầy cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc, chúc Hội nghị thành công rực rỡ. Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Cô giáo Phạm Thị Hiền phát biểu tham luận tai Hội nghị Hội nghị CB,VC, NLĐ năm học 2024-2025
Cô giáo Phạm Thị Hiền cùng các thầy cô được đ/c Trần Quốc Việt - Q. Giám đốc Sở GD&ĐT trao Giấy chứng nhận CSTĐ cấp cơ sở năm học 2023-2024 tại Hội nghị CB,VC, NLĐ trường THPT Văn Giang năm học 2024-2025.
Phạm Thị Hiền - Giáo viên môn Vật lý, trường THPT Văn Giang